Cách làm bánh trôi, bánh chay

Bánh trôi – bánh chay là món ăn quen thuộc, không thể nào vắng mặt trên mâm cúng lễ Phật, gia tiên trong ngày Tết Hàn thực hằng năm (mùng 3 tháng 3 âm lịch). Bạn đã biết đến cách làm bánh trôi bánh chay chưa? Nếu chưa thì đừng vội bỏ qua bài viết này nhé.

Bánh trôi bánh chay là món ăn đặc trưng của dịp Tết Hàn thực (Ảnh: Internet)

Nếu nhắc bánh chưng, bánh tét ta nghĩ đến Tết Nguyên Đán thì bánh trôi – bánh chay là cái tên gợi cho người nghe nghĩ ngay đến Tết Hàn thực. Dù bận rộn, nhiều gia đình vẫn dành thời gian để vào bếp chế biến bánh trôi – bánh chay dâng lên bàn thờ tổ tiên nhằm thể hiện tấm lòng thành kính, tưởng niệm và ghi nhớ ơn đức sinh dưỡng của tổ tiên, ông bà, cha mẹ. Không chỉ vậy, bánh trôi – bánh chay cũng là món ăn thường xuyên đi vào thơ ca của Việt Nam. Bánh trôi – bánh chay là sản phẩm được tạo thành từ sự kết hợp hài hòa giữa bột nếp, đậu xanh, dừa nạo, bột sắn dây, vừng trắng… Các bạn hãy cùng Bếp Kitchen khám phá và chinh phục ngay cách làm bánh chay bánh trôi đơn giản nhé.

Sự tích bánh trôi – bánh chay

Xoay quanh về sự tích của món bánh này có nhiều ý kiến khác nhau. Tiến sĩ Nguyễn Thị Diệu Thảo từng viết trong sách Ẩm Thực Việt Nam và Thế Giới rằng bánh trôi thường được dùng trong ngày Tết Hàn thực có cảm hứng từ sự tích Con Rồng Cháu Tiên của dân tộc ta. Truyền thuyết kể rằng, Lạc Long Quân – con trai Long Nữ kết duyên cùng Âu Cơ có dòng dõi Thần Nông sinh ra bọc trăng trứng nở thành trăm người con. Sau này, 50 người con theo mẹ lên non, 50 người con theo cha xuống biển và từ đó sinh ra dòng giống Việt Nam. Hình ảnh những chiếc bánh trôi tượng trưng cho bọc trăm trứng và biểu hiện truyền thống đoàn kết, uống nước nhớ nguồn quý giá của dân tộc.

Sự tích bánh trôi bánh chay có cảm hứng từ truyền thuyết con Rồng cháu Tiên (Ảnh: Internet)

Ý nghĩa tục ăn bánh trôi – bánh chay của người Việt

Người Việt còn gọi ngày Tết Hàn thực là tết bánh trôi bánh chay. Đối với dân Việt, làm bánh trôi không đơn giản là để thưởng thức mà đằng sau đó còn ẩn chứa nhiều ý nghĩa sâu sắc và tốt đẹp. Cũng giống như hình ảnh bánh chưng, bánh giầy… bánh trôi – bánh chay cũng là một món ăn được tạo nên để tôn vinh nền văn minh lúa nước lâu đời của dân tộc ta.

Việc người Việt dâng chén bánh trôi – bánh chay lên bàn thờ tổ tiên có ý nghĩa tưởng niệm và ghi nhớ công ơn sinh thành, dưỡng dục của những người đã khuất trong gia đình. Ngoài này Tết Hàn thực, bánh trôi – bánh chay còn được dùng dâng lễ Hai Bà Trưng vào mùng 6/3 hay giỗ tổ Hùng Vương mùng 10/3…

Tục làm bánh trôi bánh chay của người Việt ẩn chứa nhiều ý nghĩa sâu sắc (Ảnh: Internet)

Cách làm bánh trôi bánh chay từ bột khô đơn giản

Nguyên liệu

• 200g bột nếp
• 30g đậu xanh đã cà vỏ
• 100g dừa nạo
• 2 muỗng canh bột sắn dây
• Khoảng 12-14 viên đường làm bánh trôi
• Ít vừng trắng rang
• Ít lạc rang
• Nước hoa bưởi
• Nước cốt dừa

Hướng dẫn các bước làm

Chuẩn bị

Cho bột vào âu lớn, đổ từ từ ly nước ấm vào trong âu bột, vừa đổ vừa dùng đũa khuấy đều.

Dùng tay nhào mạnh cho đến khi bột mịn, vê thành khối rồi dùng bọc thực phẩm bọc kín lại để bột nghỉ.

Nhào mạnh tay để bột mịn rồi vê thành khối (Ảnh: Internet)

Làm nhân bánh

Cho đậu xanh vào âu nước ấm ngâm trong khoảng 2-3 tiếng. Sau đó, cho đậu xanh vào nồi nước, bắc lên bếp đun với lửa vừa.

Khi nước sôi, hạ nhỏ lửa, thêm ít muối, đường vào cùng, trộn đều rồi tiếp tục đun cho đến khi cạn nước. Dùng muỗng khuấy đều, nghiền cho đậu xanh nát đều và tơi.

Lấy đậu xanh đã nhuyễn ra ngoài nắm thành viên nhỏ. Lưu ý, bạn nên thực hiện khi đậu xanh còn nóng để đảm bảo chúng có thể kết dính với nhau.

Ngâm đậu xanh với nước trong 2-3 tiếng trước khi nấu (Ảnh: Internet)

Nặn bánh

Chia bột thành phần nhỏ, lấy ít bột cho vào lòng bàn tay, ấn dẹt rồi đặt nhân đậu xanh vào giữa, gói bột lại và vo tròn.

Nặn bánh trôi, bánh chay là thao tác quan trọng đòi hỏi bạn cần có sự tỉ mỉ để vo bột kín bề mặt nhằm đảm bảo khi luộc bánh không bị vỡ.

Nặn là thao tác khó trong cách làm bánh trôi bánh chay từ bột khô (Ảnh: Internet)

Cách luộc bánh

Bắc nồi nước lên bếp, đun sôi, thả từ từ từng viên bánh trôi vào luộc.

Khi bánh trôi nổi lên trên bề mặt, vớt ra ngoài cho vào ngay trong bát nước lạnh.

Vớt bánh trôi đặt trên đĩa, rắc thêm lên trên một ít vừng trắng cho đẹp mắt.

Nấu bánh trôi chay nổi trên bề mặt nồi nước thì vớt ra ngoài (Ảnh: Internet)

Cho bột sắn dây cùng 100g đường vào trong bát nước, khuấy đều, đổ sang nồi bắc lên bếp đun sôi.

Khi hỗn hợp sánh, tắt bếp rồi cho nước hoa bưởi vào để tạo hương thơm tự nhiên hấp dẫn.

Trình bày và thưởng thức

Đặt bánh trôi vào trong bát, cho thêm nước sắn dây vào cùng.

Để món ăn thêm bắt mắt, cuốn hút, thêm ít dừa nạo, lạc rang và nước cốt dừa lên trên.

Hoàn thành cách làm bánh trôi chay chỉ sau 5 bước thực hiện (Ảnh: Internet)

Yêu cầu thành phẩm

• Viên bánh tròn, không bị vỡ nát.
• Bánh có màu trắng đẹp mắt.
• Vỏ bánh dai, nhân ngọt.

Một số mẹo và lưu ý

• Ngoài bột sắn dây, bạn còn có thể sử dụng bột năng, bột đao đều được.
• Trong trường hợp không tìm được đường làm bánh, bạn có thể thay thế bằng đường thốt nốt, đường mía.
• Khi chuẩn bị bột, bạn không nên làm bột quá đặc hoặc quá lỏng.
• Cần tránh vo bánh quá lâu vì điều đó rất dễ làm cho phần nhân bị nát khi luộc.
• Bạn có thể sử dụng thêm lá dứa, trà xanh, củ dền… để thực hiện cách làm bánh trôi bánh chay ngũ sắc đẹp mắt.

Những đối tượng không nên ăn bánh trôi bánh chay

Bệnh dạ dày, tim mạch, thận

• Mặc dù là món ăn ngon, thế nhưng bánh trôi lại không phải là “bạn hiền” đối với những người bị viêm dạ dày, viêm túi mật, sỏi mật, cao huyết áp, cholesterol cao, có bệnh tim mạch.
• Bởi việc ăn bánh trôi quá nhiều sẽ ảnh hưởng đến khả năng lưu thông máu từ đó làm mệt tim.
• Đồng thời, bánh trôi còn làm tăng hàm lượng acid trong dạ dày điều này sẽ khiến tình trạng các bệnh liên quan đến dạ dày trở nên trầm trọng hơn.

Những người mắc bệnh về dạ dày thì không nên ăn bánh trôi nhiều (Ảnh: Internet)

Bệnh tiểu đường, béo phì

• Với thành phần chính gồm đường, bột, bánh trôi cũng là thực phẩm không tốt đối với những ai đang thực hiện kế hoạch giảm cân.
• Đồng thời, những bệnh nhân tiểu đường cũng cần tránh sử dụng bánh trôi để tình trạng sức khỏe có thể được cải thiện tốt hơn.

Khó tiêu

• Làm tăng gánh nặng cho dạ dày, gây ra tình trạng rối loạn tiêu hóa, khó tiêu cũng là một trong những tác động xấu do bánh trôi gây ra.
• Chính vì vậy, những người có hệ tiêu hóa kém, thường khó tiêu thì không nên ăn loại bánh này quá nhiều.

Phụ nữ đang mang thai

• Các bác sĩ cũng khuyên phụ nữ mang thai nên hạn chế ăn quá nhiều bánh trôi, bánh chay. Bởi trong loại bánh này chứa hàm lượng đường khá cao. Chúng có thể khiến thai phụ mắc các bệnh như tăng lipid máu, tiểu đường, tim mạch… và đặc biệt dễ ảnh hưởng tới sự phát triển của thai nhi.

Như vậy, chúng ta đã hoàn thành cách làm bánh trôi chay đơn giản tại nhà chỉ trong thời gian ngắn. Với công thức trên, không nhất thiết phải đợi đến Tết Hàn thực, bạn vẫn có thể tự chế biến và chiêu đãi cả nhà thưởng thức món bánh ngon này.

Đồng thời, một số thông tin về nguồn gốc, ý nghĩa, các đối tượng hạn chế sử dụng bánh trôi có thể giúp bạn hiểu rõ hơn và sử dụng loại bánh này một cách an toàn cho sức khỏe. Đầu Bếp Gia Đình chúc các bạn thực hiện thành công nhé!