Bánh chưng được coi như là một món ăn đặc biệt mang nét đẹp văn hóa, truyền thống không thể thiếu trong ngày lễ tết nguyên đán của dân tộc Việt Nam. Để làm cách gói bánh chưng bằng khuôn vuông vắn, xinh xắn không quá khó, chỉ cần người gói thật khéo léo trong khâu từng. Cùng daubepgiadinh bài viết sau sẽ chia sẻ cách gói bánh chưng bằng khuôn đẹp và đơn giản nhất.

Cách gói bánh chưng bằng khuôn, vuông đẹp đơn giản cho ngày tết

Nguồn gốc bánh chưng trong ngày tết:

Trong tâm thức, ánh mắt nhìn người Việt, chiếc bánh có một màu xanh tự nhiên được gói rất vuông vắn cách làm ra cũng rất tỉ mỉ, không chỉ đơn thuần là một món ăn mà nó đã trở thành nét đẹp rất quen thuộc còn được ghi lại dấu ấn truyền thuyết, văn hóa của người Việt, gắn liền với truyền thuyết về câu chuyện Bánh chưng bánh dày.

Theo đó, vào thời vua Hùng thứ 6, sau khi dẹp tan giặc Ân, vua có ý định truyền ngôi lại cho con. Nhân dịp trong đầu năm mới, vua đã họp mặt các con trai hoàng tử lại và truyền ý “Con nào có thể tìm ra được món thức ăn, ăn ngon nhất, để bày lên cỗ có ý nghĩa nhất thì ta sẽ truyền lại ngôi vua cho người đó”. Các hoàng tử đưa nhau lên rừng tìm kiếm, rồi lại xuống biển tìm những của ngon vật lạ, sơn hào hải vị thứ ngon nhất để dâng lên vua hy vọng có được ngai vàng.

Chỉ có chàng trai Lang Liêu, hoàng tử thứ 18 đã mất mẹ từ sớm , suy nghĩ mãi không biết nên chọn món quà nào để dâng lên vua. Một đêm nằm ngủ, bớt chợt chàng Lang Liêu mơ gặp được một vị thần. đến mách và bảo cho chàng biết” Trời đất không có gì có thể quý bằng hạt gạo, vì hạt gạo là thức ăn đã nuôi sống con người.

Con lấy gạo nếp ra nặn thành hình tròn và hình vuông để tượng trưng cho trời và đất. Lấy lá xanh gói bên ngoài, nhân bên trong bánh cho vào trong để tượng trưng cho công ơn sinh thành của cha mẹ” Tỉnh dậy, chàng Lang Liêu đã làm theo lời vị thần đã mách bảo cho, làm bánh Chưng bánh Dầy dâng lên vua và trình bày ý nghĩa của hai món bánh này. Vua Hùng gật gù khen ngợi sau đó truyền lại ngôi vàng cho chàng Lang Liêu.

Cách gói bánh chưng bằng khuôn

Vào mỗi dịp Tết đến, các gia đình sum họp đông đủ , đều tự tay làm ra những chiếc bánh chưng vuông tươi xanh và vuông vắn. Tuy nhiên, trong phần công đoạn gói bánh chưng cần phải trải qua khá là nhiều bước và không phải ai cũng có thể tự gói bánh chưng đẹp mắt được và dễ dàng đến vậy. 

• Phải kể đến hai kiểu để gói bánh chưng phổ thông nhất đó là: Gói bánh chưng bằng khuôn và gói bánh chưng bằng tay. Trong đó, cách gói bánh chưng bằng khuôn được nhiều người lựa chọn vì có thể dễ làm hơn cho người mới bắt đầu học gói. 
• Để đúng ra cách gói bánh chưng bằng khuôn cũng khá đơn giản, bánh lại vuông vắn và chắc chắn đẹp hơn rất nhiều. Vì vậy, gói bánh chưng bằng khuôn được nhiều người mới bắt đầu tập gói lựa chọn. 

Nguyên liệu chuẩn bị gói bánh chưng

Để hướng dẫn cách gói bánh chưng bằng khuôn, bạn cần thực hiện và chuẩn bị nguyên liệu làm bánh chưng theo các bước sau đây:

• Gạo nếp cái hoa vàng: 5kg
• Thịt lợn dùng loại ba chỉ (hoặc thịt vai): 2kg
• Đậu xanh bóc vỏ: 2kg
• Lá đồng: 80 lá
• Dây lạt: 2 bó
• Gia vị gồm có: Hạt nêm, đường, muối, hạt tiêu, hành
• Dụng cụ: Khuôn gỗ gói bánh chưng 

Nguyên liệu để làm bánh chưng trên có thể làm ra được khoảng 10 cái bánh chưng, kích thước khuôn dùng 17cm.

Theo tỷ lệ cách trộn gạo nếp : đậu xanh là 2.5 : 2. Như vậy, cứ 250g gạo nếp sẽ tương ứng với tầm khoảng 200g đậu xanh.

Cách sơ chế nguyên liệu:

Lựa chọn chiếc lá dong có kích thước to đẹp để gói bên ngoài, những lá bé hơn để làm lá lót bên trong cùng. Rửa lá dong với nước sạch sau đó lấy khăn sạch lau khô. Dọc bớt phần cứng ở sống lá đi để dễ dàng gập lá hơn.

Về phần ngâm đỗ xanh trong nước khoảng 2 tiếng, sau đó đãi sạch và nhặt bỏ những hạt xấu. Cho vào thêm khoảng cùng một thìa muối, trộn đều lên rồi mang đồ chín. Trong lúc đỗ còn nóng dùng muỗng đánh ép cho đỗ tơi nhuyễn rồi nắm thành từng nắm có kích thước vừa phải.

Lưu ý: Bạn cũng có thể làm cách để nguyên đỗ sống khi đã ngâm cho nở, vớt ráo nước và xóc trực tiếp luôn với muối để gói.

Lá riềng thơm mang đi rửa sạch, thái nhỏ ra rồi bỏ và cho vào cối xay lấy nước.

Để hạt gạo ở trong nhân bánh có màu xanh mướt và mùi thơm đặc trưng, bạn cần ngâm cùng với nó trực tiếp trong nước cốt lá giềng đã chế biến sẵn từ 3-4 tiếng trước khi mang ra gói bánh.

Thịt heo sẽ được rửa sạch sẽ, thái miếng kích thước to và dài. Cho toàn bộ thịt đã chuẩn bị sẵn vào 1 tô nhỏ. Nêm đều hạt tiêu xay sẵn, bột canh trong khoảng 30 phút – 1 giờ trước khi chuẩn bị gói.

Các bước gói bánh chưng bằng khuôn

Bước 1: Ngâm gạo nếp,đậu xanh

• Gạo nếp nhặt bỏ những hạt xấu và, hạt sạn còn sót lại. Tiếp đó, mang cho ngâm nước khoảng 4 tiếng cho hạt gạo nở mềm. Bạn có thể mang gạo ra ngâm qua đêm từ hôm trước đến sáng hôm sau dậy có thể mang ra để gói là được .
• Đậu xanh cũng nhặt sạch sạn còn xót, ngâm với nước cũng khoảng 4 tiếng cùng thời gian ngâm với gạo.
• Sau khoảng thời gian trên thì đãi lại gạo cho sạch, đậu xanh để cho hết nước chua rồi mang ra để ráo nước.

Bước 2: nấu chín đậu xanh

Đậu xanh mang đổ vào chõ hấp, rồi hấp 20 phút cho đậu chín. Lúc đậu xanh còn nóng, dùng thìa ép nghiền nhuyễn đậu xanh sau đó nắm thành 20 nắm đậu xanh vừa tay. Mỗi cái bánh chưng sẽ cho vào cùng 2 nắm đậu xanh vào nhân.

Bước 3 : xóc gạo với nước riềng

Gạo nếp sau khi ngâm xong để ráo nước thì cho vào khoảng cùng luôn 1 thìa muối tinh và cùng với bát nước riềng đã chuẩn bị rồi xóc đều lên. Để khoảng 20 phút cho gạo ngâm với nước riềng cho ra có màu xanh đẹp mắt. 

Lưu ý: không nên cho quá nhiều muối sẽ làm mất vị bánh.

Nhiều người còn tạo ra bánh chưng rất nhiều màu khác nhau, bạn cũng có thể sử dụng gấc chín có (màu đỏ), lá cẩm thành (màu tím),… nhưng bánh chưng truyền thống từ xưa đến nay vẫn là màu xanh đặc trưng của lá riềng.

Bước 4: gói bánh chưng bằng khuôn

Cách xếp để 2 lá dong mặt xanh úp xuống phía dưới, nửa mặt lá này đè lên nửa mặt lá kia và để ngược chiều nhau. Tiếp đó cho 2 lá mặt phải ngửa lên trên và vuông góc cùng với lá nằm dưới. Đặt khuôn bé phải vào chính giữa là trên cùng.

Lần lượt cách gấp lá dong thì sát với mép khuôn để tạo được thành dáng vuông vức. Tiếp đó, lồng khuôn to  cho ra bên ngoài, nhấc khuôn bé ra từ từ rồi mở lá dong .

Cho một bát gạo nếp vào khuôn rồi dàn đều đủ khoảng khuôn. Tiếp đó đến lượt cho một nắm đậu xanh dàn đều hơi ép lén, rồi 1 miếng thịt, 1 nắm đậu xanh, trên dùng là một bát gạo nếp tiếp tục dàn đều. Gấp 2 lá dong bên trong vào trước rồi đến lượt kế tiếp 2 lá bên ngoài. Khéo léo cẩn thận tỉ mỉ gấp theo nếp khuôn đã có sẵn để tạo thành cái bánh.

Dùng dây lạt buộc cố định bánh. Nên sử dụng 4 cái lạt, buộc thành 2 cặp đường song song nhau để bánh được dữ chắc chắn và đẹp hơn. Lưu ý chỉ buộc bánh vừa tay, không nên siết chặt quá sẽ làm bánh bị bục vỡ trong khi luộc.

Bước 5 : Luộc bánh chưng

Bánh chưng phải luộc trong khoảng thời gian từ 10-14 tiếng tùy thuộc vào khối lượng bánh ít hay nhiều. Thông thường, sẽ xếp bánh để vào nồi gang hoặc nồi có đế dày lớn, đun trên bếp củi. 

• Ngày nay, mọi người đa số thường nấu khoảng 2 tiếng vào buổi tối, sau đó tiếp tục để than nóng âm ỉ qua đêm, sáng dậy đun thêm tiếp khoảng 2-3 tiếng nữa là bánh đã có thể chín nhừ.
• Những phần lá mà đã cắt thừa thì bạn đừng bỏ đi, dùng nó để lót xuống đáy nồi để bánh luộc sẽ không bị cháy khét.Khi xếp bánh theo một chiều thẳng đứng khít nhau vào nồi. Đổ nước đếm khi nào ngập bánh rồi đặt lên bếp lửa đun.
• Khi nước sôi thì hạ nhỏ lửa. Luôn để giữ lửa liu riu liên tục trong quá trình luộc. Lưu ý rằng bánh luôn luôn phải ngập trong nước nên cứ khoảng 1 giờ, bạn kiểm tra lại lượng nước mức còn đủ không thì đổ thêm nước vào nồi bánh nhé.

Bước 6 : Hoàn thành luộc bánh chưng

Bánh chín vớt ra, cho ngay vào thay nước lạnh,sau đó vớt bánh ra lau sạch nhựa trên bề mặt ngoài bánh

Xếp ra mâm, để chỗ thoáng mát, tiếp tục lấy một mâm khác đặt lên, đặt vật nặng lên mâm đè lên bánh để phần nước bên trong bánh chảy ra giúp bánh chắc chắn hơn. không đặt ép quá nặng sẽ làm bánh bị vỡ lòi ra, trông sẽ không đẹp

Khi bánh đã nguội hoàn toàn, khô hết nước thì bỏ vật nặng ra, lấy bánh xếp vào nơi khô thoáng mát.

Một số lưu ý gói bánh chưng trong ngày tết

Lưu ý khi làm bánh chưng:

• Không cần phải ngâm gạo quá kỹ sẽ làm bánh hay bị nát và dễ bị chua
• Có thể dùng đậu xanh khi sống ngâm mềm để gói mà không cần phải hấp chín.
• Không nên cho quá nhiều hành vào thịt lợn, bánh để lâu cũng rất dễ bị lên men và chua.
• Không cần nhất thiết phải gói bánh quá chặt tay vì quá trình luộc, bánh nở ra dễ bị vỡ, bục.
• Cần phải rửa qua nước lạnh và ép bánh ráo nước sau khi luộc xong thì bánh mới chắc và bền, không bị nhanh chua bánh.

Ngoài cách gói bánh chưng bằng khuôn ở như trên ra, có người còn gói bánh chưng 1 khuôn hay còn là gói bằng tay, bánh chưng dài…. Gói bánh 1 khuôn quan trọng nhất là khâu gấp lá dong, bạn có thể quan sát cách gấp lá như sau đây:

• Ngày nay, bánh chưng được rất nhiều người biến tấu nguyên liệu theo từng mùi vị sở thích khác nhau: như bánh chưng với gạo lứt, bánh chưng ngũ sắc nhiều màu đa dạng, ….

• Bánh chưng có thể bảo quản không bên ngoài với nhiệt độ phòng được khoảng 7 ngày. Sau bạn hãy nên bảo quản bánh trong tủ lạnh sẽ tốt hơn, có thể đem dùng làm bánh chưng rán lên rất sẽ rất ngon.

Hướng dẫn cách bảo quản bánh chưng 

Bảo quản ngay từ khâu chế biến

Để đảm bảo bánh chưng dùng sẽ được lâu hơn và không bị nhanh mốc, bạn cần chú ý để ý tỉ mỉ, ngay từ khâu chế biến. Lá dong cần phải rửa thật kỹ càng trước khi gói phải làm sạch mọi chất bẩn 2 mặt lá. Lá dong sau rửa và lau khô bằng khăn sạch nên phơi dưới ánh nắng mặt trời để diệt vi khuẩn.

• Bánh chưng trong khi gói cần phải chắc tay. Gói mà quá lỏng tay sẽ khiến bánh hay bị rời rạc, khi đó nước vào nhiều hơn và dễ bị hỏng bánh hơn. Sau khi luộc bánh xong, bạn nên rửa lại bánh bằng nước sạch.
• Cách để bảo quản bánh chưng hiệu quả là dùng vật nặng để ép lên bánh cho ra hết nước thừa rồi treo tại nơi thoáng mát để bánh nguội dần.
•  Bạn tránh không nên để bánh vào túi nilon hoặc nơi có nhiệt độ cao sẽ khiến bánh hấp hơi vào bên trong bánh và sẽ nhanh hỏng hơn.

Để nơi thoáng mát

Khi để bánh chưng tại những nơi có không khí thoáng mát là cách bảo quản bánh chưng giúp bánh mau nhanh khô , lá bánh cũng nhanh ráo nước hơn.

 

Hãy treo bánh lên ở nơi thoáng mát,đảm bảo cho bánh không ẩm mốc và bụi bẩn. Bánh có thể bảo quản ở nhiệt độ tốt nhất trong vòng 1 tuần. Nếu nhiệt độ  ngoài trời lý tưởng tầm khoảng là 20 độ C và độ ẩm không quá cao.

Bảo quản trong tủ lạnh

Do khí hậu thời tiết Việt Nam là nhiệt đới nóng ẩm. Trong những ngày nhiệt độ lên cao hoặc độ ẩm cao sẽ làm bánh chưng sẽ nhanh bị mốc hơn.

 

• Lúc này, điều kiện lý tưởng nhất để đảm bảo và bảo quản bánh chưng đó là để trong ngăn mát tủ lạnh.
• Nhiệt độ thích hợp trong tủ lạnh là từ 5 – 10 độ C. 
• Bánh chưng mà để trong tủ lạnh sẽ hơi bị sượng nên bạn có thể rán bánh lên để thưởng thức.
• Tuy nhiên, rán bánh bằng dầu mỡ sẽ khiến bánh chứa nhiều lượng chất béo sẽ không tốt cho cơ thể . Vì vậy, bạn có thể nên hấp lại bánh để hạn chế lượng dầu mỡ nạp vào cơ thể nhé.
• Ăn đến đâu bạn hãy cắt bánh đến đó rồi sử dụng màng bọc thực phẩm bọc bánh lại để tiếp tục bảo quản trong tủ lạnh. Tránh để bánh chưng bị lây mùi vị khác và vi khuẩn của các loại thực phẩm khác trong tủ lạnh.
• Bánh chưng nếu để  bảo quản đúng cách bạn có thể mang ra sử dụng luôn trong vòng 15 ngày. Đây là loại thực phẩm rất tốt và có đầy đủ các dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Hãy áp dụng các cách bảo quản bánh chưng theo những mẹo chúng tôi đã gợi ý chi tiết trên đây để có thể thưởng thức món ăn đặc biệt này trong ngày tết và để thời gian dài hơn nhé!

Kết luận:

Qua bài viết này đã hướng dẫn bạn chi tiết về: Cách gói bánh chưng bằng khuôn rất đơn giản và dễ làm phải không nào? Chỉ với vài bước làm đơn giản là bạn đã có những chiếc bánh chưng vừa tươi ngon, vừa đẹp mắt để thưởng thức trong ngày Tết ấm cúng cùng với gia đình, và hãy cũng daubepgiadinh luôn có thêm món ăn ngon. Chúc bạn thực hiện thành công!

Bài viết tham khảo thêm: